Маданият

Бу кюнледе «Ариулукъ эм чомартлыкъ дунияны палахдан къутхарырла» деген проектге кёре «Нальчик - насыпны  налы»  деген 6-чы  халкъла аралы артий конкурс бардырылгъанды. Аны Дуния артий комитетни Шимал Кавказда представительствосу къурагъанды. Ол кеси да   2019 жылда ЮНЕСКО-ну программасына  киргенди. Анга Россейни кёп регионларындан сора да, Абхазиядан, Армениядан,  Африкадан , Египетден, Индиядан, Пакистандан, Сириядан, Туркменистандан да  чыгъармачы  коллективле эм жырчыла къатышхандыла.

РФ-ни халкъ артистлери Али Тухужевни эмда Куна Дышекованы атлары бла жыл сайын бардырылгъан комедия жанрны артистлерини Шимал Кавказ фестивальлары бу жол да, тёреде болуучусуча, апрельни ал кюнюнде Нальчикде Музыка театрны  мекямында къараучугъа эшиклерин ачханды. Эм алгъа жыйылгъанла Алини бла Кунаны театргъа жоллары къалай  бла башланнганыны юсюнден эшитирге онг тапхандыла.

Кичибалыкъчы къыз Габуланы Зухураны бирсилеге ушамагъан ауазын кёпле жаратадыла. Ол Нальчикде Музыка театрны хоруна келгенли алай кёп болмай эсе да, кесини хунерин ачыкъларгъа жетишгенди. Коллектив жангыдан къуралгъаны бла байламлы кёргюзтген концертлеринде солосу бла къараучуну эсинде къалгъанды. Биз аны бла сахнагъа жолуну эм башха затланы юслеринден ушакъ этгенбиз.

Элбрус муниципал районну краеведение  музейи жыйылгъан тарых материаллары, тамаша экспонатлары, ариу жарашдырылгъан стендлери эм эспозициялары бла республикада эм игиледен бирине саналады. Биз аны ишини юсюнден толуракъ билир ючюн  таматасы Этезланы Фатимат бла ушакъ этгенбиз.

Къабарты-Малкъарда XI-XVIII ёмюрле бла белгилен  аскер къалала Черек, Холам-Бызынгы, Чегем, Сукан, Бахсан ауузлада  тюбейдиле.  Ишленнген заманларында алагъа берилген баш магъналарын тас этген  минарала,  кешенеле эм башхала  битеудуния маданият хазнагъа киредиле. Бизни республиканы жамауатына бу тема эмда жютю турады. Нек дегенде мында да, башха жерледеча,  бу жаны бла иш осалды – буруннгулу эсгертмеле толусунлай тозурагъанны орунундадыла. 

Желле жалай, жауунла да жууа чукуюн, аламы берген болурла ташха бу тюрлю сыфатны, огъесе эртте, бурун заманлада, аллай мазаллы адамламы жашагъандыла, быллай уллу ташны ишлеп, жонуп келтирип, тау башына орнаталгъан. Къалай-алай эсе да, Малкъар ауузларындан биринде, черекни онг жанында, бийик тау башында, уллу таш барды. Башын да артхаракъ атып, сир туруп, саулайда ауушну къалаууру кибик сюеледи. Къая таш - ёхтемликни сыныча, ёмюрлени шагъатыча, мингле бла жылланы ичинде табийгъатны кёп тюрлю сынауларына чыдай, тёзе келген къара таш, сууукъ таш.

Моттайланы Карина КъМКъУ-ну дизайн колледжинде живописьден, технологиядан дерсле береди. Ариулукъну сабийлигинден да кёрюрге, эслерге юйреннген тиширыу жаш тёлюню да ол ызда барырын излейди. Биз анга тюбеп, ишини, жашаугъа кёз къарамыны юсюнден ушакъ этгенбиз

Мокъаланы Магометни чыгъармачылыгъыны бир сейир кючю барды. Аны назмуларындан, поэмаларындан ургъан жылыуну, огъурлулукъну, таза ниетлиликни окъуучу туура сезмей къалмаз. Мокъа улуну  юсюнден закий Къайсын былай дегенди: «Суу устады назмуну сын сырып, къураргъа. Ана тилни бек иги биледи, аны назмусу ишленмеклигини бийиклиги бла айырмалыды». Магометни  поэмаларыны энчиликлери, айхай да, барыбызны да жюрегибизге жетип, кеслерине тартханлай турадыла.

Тиширыуну – ананы, эгечни, къызны юсюнден да жазмагъан поэт болмаз. Аны юсюнден жырламагъан жырчы, аны сыфаты къанатландырмагъан суратчы да, анга деп ишленмеген юй да, анга аталмагъан умут да. Уллу поэтни, Къайсынны, чыгъармачылыкъ ишинде да бек бийик намысха, бек уллу насыпха, бек ариу сёзге тийишли тиширыуну сыфатыды. Анга аталгъан назмула кёпдюле.