Маданият

Зайнафны биринчи кере кёргенлей окъуна, Аслан анга аралып къалды. Ол тенги бла бирге кинотеатрны аллында сюелип тура эди. Анга ким да эс бурмай къоярыкъ тюйюл эди. Ёсюмлю, субай санлы къыз. Къарылгъач къанатыча, къара къашларыны тюбюнден ойнай-ойнай тургъан кёк кёзлери къарайдыла. Аз-маз къаралдымгъа тартхан бетини чырайлыгъына къарап турлугъунг келеди. Ышарса, чыммакъ акъ тишлери, чыракъ жаннганча, жылтырайдыла. Элде угъай да, сау дунияда да андан ариу болмаз деп, жаш алай сунады.

Бу кюнледе Мальбахов атлы къырал миллет библиотеканы  справка эм информация бёлюмюнде «Библионочь» деген битеуроссей акцияны чегинде,  дагъыда 2019 жыл Театрны жылы болгъаны бла байламлы, «Сахнада жашау» деген ат бла белгили режиссёр эм актёр Казбек Дзудтаговну эсгергендиле. 

Бу кюнледе Къабарты-Малкъар къырал университетни Отарланы Керим атлы Малкъар маданият арасында малкъар эм къарачай студентлени халкъыбызны ниет байлыгъына, къылыкъ хунерине – Ёзден адетге аталгъан эришиулери болгъанды.

Элбрус районну маданият управлениясыны башчысы Толгъурланы Жаннетге алгъаракъда «КъМР-ни культурасыны сыйлы ишчиси» деген  даражалы ат берилгенине аны таныгъанла, билгенле да къууаннгандыла. Биз а, анга тюбеп, маданият махкемелени бюгюннгю болумларыны юсюнден ушакъ этгенбиз.
 

Суратланы хар биринде да эки адам барды: суратчы эм къараучу, дегенди Ансел Адамс.  Бизни  жашауубузда фотоаппарат бла алыннган чыгъармала  бек магъаналыдыла. Озгъан кезиуледегилеге къарап, заманны тохтагъан такъыйкъаларын эсгеребиз, сабийлигибизни, сюйген адамларыбызны кёз туурабызгъа келтиребиз.

КъМКъУ-да Жууукъдагъы Востокдан  келип окъугъан 50 студент Элбрусда Уллу Ата журт урушда жоюлгъанланы  3500 метр бийикликде орналгъан эсгертмелерине гюлле салгъандыла. Бу акция КъМР-ни Жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны  бла министерствосуну башламчылыгъы бла Уллу Хорламны байрамына жораланып бардырылгъанды.

Озгъан байрым кюн Бахсан шахарны 4-чю номерли школунда «Россейде жылны устазы -2019» деген Битеуроссей конкурсну регион кесеги къууанчлы халда ачылгъанды. Анга аталгъан жыйылыугъа   КъМР-ни жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны бла  министри Ауэс Кумыков,  КъМР-ни Парламентини Билим бериу, илму эмда жаш тёлю политика жаны бла комитетини председатели Светлана Азикова,  Бахсан шахар округну жер-жерли администрациясыны башчысы Хачим Мамхегов, башха къуллукъчула бла тюрлю-тюрлю районладан келген  къонакъла да къатышхандыла.

Жашауда аллай тёре барды, фахму бизни арабызда болгъан къадар, биз аны ёмюрлюк сунабыз, артыкъ уллу махтау салыргъа да талпынмайбыз. Алай бу дунияда хар жаны болгъан зат кетеди, дуния, табийгъат суратла да тюрленедиле.  «Жырчы жангызлыкъ нотасын шатык эшитдирир ючюн тёгерекни гармониясындан  ычхыныргъа керекди», - дегенди кесини заманында закий Къайсынны эмда сюйген поэти Федерико Гарсиа Лорка. Насыпха, аллай бийик ноталаны алалгъан  фахмула бизни халкъда да болгъандыла.

Минги тау тийресине солургъа баргъанлагъа къууанч, таукеллик, учунуу да къошхандыла анда баргъан музыка фестивальны къурагъанла.  «Мир» станцияны майданында, туристле бла солугъанла россей эм дуния даражалы  диджейлени клуб музыкаларына тепсегендиле. Быллай тюбешиу Минги тауда биринчи кере болады, анга 500-ге жууукъ адам къатышханды. Аны мынга ушагъан къууанчланы тынгылы къурау ишлери бла белгили  жашла Идар Даров бла Казбек Качлаев бардыргъандыла. 

Сахна культура деген ангылам бусагъатда унутулуп къалгъанчады.  Нек дегенде аны  баш тапкасында орунну искусствону хайыры бла ахча ишлерге сюйгенле бийлегендиле.  Ол, былай алып къарагъанда,  санагъатха (ремесло) ушап къалгъанды.  Буруннгудан келген  маданиятны магъанасы  жарыкъландырыуда,  юйретиуде болмай,  асламланы  кёллерин кётюрюуде,  жамауатны оюмуна эс бурмагъанлай, аны кесини жорукъларына бойсундурууда, сахнада кеслерин гяпчилеча жюрютюп, аны ючюн ырысхы жыйыуда эсе, аны къыйматы къалмайды. Алай ол  бусагъатда шоу-бизнесчилени уллу жарсытамыды да?!