Маданият

Кёп болмай Чегем районда «Воспитатель года России» деген профессионал конкурсну муниципалла  аралы кесеги бошалгъанды. Анга беш финалист къатышханды. Ала методикадан, юйретиу технологияладан, билим бериуден, саулукъ сакълаудан мастер-классла кёргюзтгендиле.

Назмучу Ахматланы Люба быллымчыды. Аны атасы Чёппелеу халкъыбызда намысы жюрюген, жамауат адам эди. Люба уа устазды. Адабиятха да озгъан ёмюрню 90-чы жылларында хазыр, ишленип бошалгъан назмула бла келгенди. 

12 февральда совет, россейли поэтесса, кёчюрмечи, республиканы Къырал премиясыны лауреаты Инна Иналовна Кашежева туугъанлы 75 жыл толгъанды.  Аны хурметине  гитче Ата журтунда – Зольский районну Каменномостское элинде – эсгериу ингир къурагъандыла.  Биринчи номерли школну  музейинде мемориал къанганы да ачхандыла.

Къабарты-Малкъарны эм Россейни сыйлы артисти Подоцур Танахумович Ашуров Израильни Афаким шахарында 2000 жылда 8 июльда ауушханды. Аны ёлгенин эшитгенлей, кёп адам, редакциягъа келип, аллай бушуулу иш болду эсе, аны юсюнден жазаргъа керекди деген эдиле. Ол заманда жукъ да жазылмагъанды, алай аны таныгъанланы эсгериулерин жазып алгъан эдик. Бюгюн биз малкъар, къабарты искусстволаны айныуларына уллу къыйын салгъан артистни таныгъанланы алгъын жыллада айтханларын  басмалайбыз.

УЛБАШЛАНЫ Мутай, РСФСР-ни халкъ артисти:

Мечиланы Кязим туугъанлы – 160 жыл

Бюгюн да хар айтхан сёзю, нарт сёзча, халкъ айтыуча, жашауда жол нёгерибиз болгъан Кязим хажи озгъан ёмюрню бек сейирлик, билимли да, акъылман да адамларындан бири эди. Билген Аллахды, миллетге аллай адамны къошуп, аллай насыпны къадар кёп халкълагъа бере болмаз.

 Халкъны кёлден чыгъармачылыгъы

  Окъууу  болмагъан халкъ бурун заманлада окъуна кесини жашауунда, турмушунда тюбеген ахшы затланы багъалагъанды. Аны бла бирге уа ол кемчиликлени кетерирге болушхан, акъыл, тюз оюмлу, терен магъаналы сёзлени тап жарашдыргъанына сейирсинесе, хурмет бересе.

  Жюрек ырахатлыкъ, кёл учунуулукъ  бла жазылгъан   тамаша суратла. Алада художникни  жылыуу, кёлю, оюму жашайдыла. Биз а ашыгъышлы кёз бла къарай, аладан зауукълукъ алаллыкъ болурбузму, бу энчи, айырмалы, жаз тил бла ачыкъланнган дуниядан?!

Журналистге жашауунда кёп сейирлик адамлагъа тюберге тюшеди. Манга да тюшгенди аллай насып. Аладан бири Мисирланы Чофени жашы Алий болгъанды. Революциядан сора къыралда къаллай тюрлениуле болгъан эселе да, ол  барысын да кеси юсюнде сынагъанды, алагъа кеси да тири къатышханды, къыралына, халкъына да жараргъа кюрешгенди.

(Тёппеланы Алим. Интервью 2010 жылда хазырланнганды)

    Жашау чархын буруп баргъан заманны артха къайтарып, тарыхыбызны бетин ачхан - ол жазыучуду. Минг-минг жыллагъа алгъа да элтир, артха къайтып, теренледен, адам улуну биринчи кюнлеринден да сёлешир.

Ефрейтор Атабийланы Мухарбек  Ленинград фронтну 23-чю Армиясыны 142-чи Къызыл байракълы стрелковый дивизиясыны 588-чи полкуну къауумунда къыралыбызны шимал ара шахарын немисли душманладан къоруулау сермешлеге къатышханды. Ол кёргюзтген  батырлыгъы ючюн СССР-ни Баш Советини Президиумуну атындан «Ленинградны къоруулагъаны ючюн» майдал бла саугъаланнганды. Холамлы  жаш, башха аскерчи нёгерлери, ленинградчыла бла бирге блокаданы 872 кюнюнде ачлыкъгъа, сууукълагъа тёзгенди, къанлы сермешледе эки кере жаралы болгъанды. Аны уруш жолу 1944 жылда декабрь айда   бошалгъанды.