Маданият

Ибрагим, алыкъына къарыуу, кючю къоймагъан къарт, ингир сайын, малгъа къарап бошагъандан сора, юйюню аллында бурууну жанында кеси ишлеген узун шинтикде олтурургъа бек сюйюучюдю. Ол туугъан, жашагъан юй бийикдеди да, алайдан битеу эл къол аяздача кёрюнеди. Ма Асхадны юй артында гебен тюеге ушап къалгъанды, жан-жаны ашалып. «Энди жазгъа ол малларын къалай чыгъарлыкъды? Бичени жетмез», – дейди ичинден Ибрагим, эллилени ёмюрледен бери да къайгъылы жашауларына жарсый.

Алгъаракълада  Къулийланы Къайсын атлы Малкъар къырал драма театр биринчи кере Юг Осетия Республикада болгъанды. Гастрольла бла алышыныу программаны чеклеринде ала Цхинвалда Коста Хетагуров атлы къырал драма театрда «Ажашханла» спектакльни кёргюзтгендиле.

Бу жол сёзюбюзню башлыкъны юсюнден бардырлыкъбыз – озгъан ёмюрледе аны къалай жюрютгенлерине эмда бусагъатда жангыргъан халына эс буруп.

Байзуллаланы Джамиля Быллымны Маданият юйюне башчылыкъ этеди.  Ол Быллымда туугъанды, ёсгенди, мектепни да мында алтын майдалгъа тауусханды. Бийик билимни алыргъа Къабарты-Малкъар къырал университетни Химия факультетине киргенди, «химиядан устаз» деген усталыкъны алып чыкъгъанды. Анасыны ызы бла бара, урунуу жолун туугъан элини мектебинде башлагъанды, алай анда кёп ишлемегенди. Элни ол кезиуде башчысы Ёзденланы Масхутну жашы Хасан аны Быллымны Культура юйюню директору болургъа чакъыргъанды.

Озгъан ёмюрню 90-чы жыллары уллу сынау эдиле Мурадиннге, кёп башхалагъача. Къырал жашау болумун тюрлендирип, кимле ахшы, аман да умутларына ат бла баргъанда, ол а умутсуз да болуп, жаяу баргъанча эди, кеси да билмей къайры баргъанын. Ол кюнледе, партия, комсомол да кишиге керек болмай къалгъанда, кёпле тас этгендиле къуллукъларын. Алай а терк окъуна жангы властьха чигинжи боуп къалгъанла, анда кеслерине жылы орун тапханла да болгъандыла. Мурадин а, партия къуллукъда кётюрюле баргъан жаш, жол жанында атылды да къалды.

Къара шаудан къатында тюбешиучю эдиле бирде Жамилят бла Ахмат, къыз ары суу алыргъа барса нёгер къызлары бла. Сёлешген а аз этгендиле – жаш атына суу ичиргинчи. Бир бир бетлерине къараргъа окъуна уялгъандыла.

Къулийланы Къайсын атлы Малкъар къырал драма театрны алсанг, анда жаш актёрла жангыртхан труппа эслерча атламла этгенди. Жылны аллындан башлап ахырына дери солуу излемей ишлегендиле ала. 

РСФСР-ни, КъМАССР-ни искусстволарыны сыйлы къуллукъчусу Трувор Карлович Шейблер жашаууну къыркъ жылдан артыгъын композиторлукъ ишге жоралагъанды, аладан жыйырма бир жылны – Къабарты-Малкъарда. Кертиди, ол кезиуде битеу кючюн, билимин, фахмусун да аямагъанды малкъарлыланы бла къабартылыланы миллет макъамларын айнытыуда, ёсдюрюуде. 

Кавказны жазыучуларыны клубуну регион бёлюмюню бу кюнледе бардырылгъан жыйылыуу ахшы билдириуден башланнганды. Анга башчылыкъ этген жазыучу, журналист Османланы Хыйса биригиуге кёп жангы адамла къошулгъанларын, ала сейирлик чыгъармаларын келтиргенлерин айтханды.

Жаш назмучу Гуртуланы Асланны «Струны моей души…» деген орус тилде чыкъгъан жыйымдыгъын эсгерирге сюеме материалда. Бюгюнлюкде ол китап кесини окъуучусун тапханды десем, жангыллыкъ да болмазма.